Na Słowacji zniknie kategoria IC. Pociągi będą jeździć dłużej

Marka InterCity to najwyższa kategoria pociągów u naszych południowych sąsiadów, kojarzona z szybkością i komfortem. Zapewniają one najszybsze połączenia między Bratysławą a Koszycami, największymi ośrodkami miejskimi Słowacji.

To nie pierwszy przypadek, kiedy państwowy przewoźnik ZSSK wycina z rozkładu jazdy wszystkie pociągi InterCity. Podobny proces przeprowadzono na początku 2016 roku, krótko po tym, jak zaczął obowiązywać nowy roczny rozkład jazdy. Wówczas po kilkunastu miesiącach pociągi IC powróciły jednak na właściwe tory.

Pociągi kojarzone z szybkością i komfortem

W aktualnym rozkładzie jazdy obowiązującym do 14 grudnia br. pociągi InterCity w liczbie czterech par uruchamiane są na kluczowej trasie: Bratysława – Żylina – Koszyce. Jedna para pociągów (IC 44/45) kursuje na wydłużonej trasie z i do Wiednia.

InterCity zapewniają najkrótszy czas przejazdu między największymi miastami Słowacji: Bratysławą, Żyliną i Koszycami. Odległość 201 km, dzielącą Bratysławę i Żylinę pociąg IC pokonuje w godzinę i 48 minut, zatrzymując się po drodze na dwóch stacjach pośrednich. Czas przejazdu z Bratysławy do Koszyc (443 km) wynosi 4 godziny i 53 minuty. Na tej trasie rozkład jazdy pociągów IC przewiduje 7 międzypostojów.

Wszystkie słowackie IC to połączenia komercyjne, wyłączone z dotacji ze strony państwa.

Każdy pociąg objęty jest obowiązkiem rezerwacji miejsc i zestawiony jest z pięciu wagonów. W składzie jest 1 wagon bezprzedziałowy pierwszej klasy, wagon restauracyjny i trzy wagony klasy drugiej, w tym dwa bez przedziałów i jeden typu „Combo”. Pasażerowie 1. klasy w cenie biletu otrzymują prasę codzienną i poczęstunek (zimny i ciepły napój, słodka przekąska).

Nie będzie InterCity, będzie dłuższa podróż

W opublikowanej ostatecznej wersji słowackiego rozkładu jazdy na 2024/2025 rok, nie ma żadnego pociągu kategorii InterCity. W zamian za to dogęszczono połączenia pociągami ekspresowymi „Tatran”, które będą kursować w godzinnym takcie.

Niestety ekspresy nie zapewnią już tak atrakcyjnego czasu przejazdu jak pociągi IC. Będą miały o wiele więcej postojów na stacjach pośrednich, co w naturalny sposób wydłuży czas jazdy. Zostaną zaprzepaszczone efekty wieloletniej modernizacji linii Bratysława - Żylina, jedynej trasy na słowackiej sieci kolejowej, gdzie osiągana jest rozkładowa prędkość 160 km/h.

Wraz z wejściem w życie nowego rozkładu jazdy, czas przejazdu między Bratysławą a Żyliną wydłuży się o 15 minut do 2 godzin i 3 minut. Należy dodać, że rekordowy czas przejazdu między tymi miastami był osiągany w rozkładzie jazdy 2022/2023. Wówczas jeden z pociągów IC bez międzypostojów pokonywał tę trasę w czasie godziny i 37 minut.

Znaczne pogorszenie oferty odczują pasażerowie podróżujący między Bratysławą a Koszycami. Tu od nowego rozkładu jazdy czas przejazdu wydłuży się aż o 33 minuty z 4 godzin i 53 minut do 5 godzin i 26 minut. Pociągi IC miały dotychczas planowy postój na 7 stacjach pośrednich, teraz ilość postojów podwoi się. Każdy pociąg ekspresowy na trasie Bratysława – Koszyce ma wyznaczone postoje na 15 stacjach. Najkrótszy czas przejazdu między Bratysławą a Koszycami notowany był w trakcie obowiązywania rozkładu jazdy 2019/2020. Na przejechanie 442 kilometrów jeden z pociągów InterCity potrzebował wtedy 4 godzin i 36 minut.

Wzloty i upadki słowackich InterCity

Pociągi InterCity na słowackiej sieci kolejowej były obecne od 31 lat.

W maju 1993 roku w pierwszej edycji rozkładu jazdy pociągów, po rozpadzie Czechosłowacji znalazły się dwie pary pociągów: „Tatran” i „kriváň”, łączące Bratysławę z Żyliną i Koszycami. Od rozkładu jazdy 1996/1997 słowackie IC były stopniowo zestawiane z wagonów klimatyzowanych.

W 2008 roku wprowadzono pilotażowo nazewnictwo pociągów w oparciu o cele komercyjne. Na trasy wyjechały IC „Zelmer” i IC „Gorenje”, sponsorowane przez producentów elektronicznych urządzeń i sprzętu AGD.

W roku 2012 pociągi InterCity jako pierwsze na Słowacji zaczęły osiągać prędkość rozkładową 160 km/h, na zmodernizowanych odcinkach magistrali Bratysława – Żylina. W tym samym roku wraz z komercjalizacją i wyłączeniem z państwowych dotacji tej kategorii pociągów wprowadzono nowy system taryfowy bazujący na zryczałtowanych opłatach za przejazd.

W grudniu 2014 roku nowy roczny rozkład jazdy przyniósł nową odsłonę marki InterCity. Wprowadzono nowy koszyk usług, polegający przede wszystkim na zaoferowaniu przejazdu w jednej z czterech, a nie jak dotychczas dwóch standardowych klas. Jednocześnie modyfikacjom poddano system taryfowy, czyniąc go bardziej elastycznym. Nowa koncepcja produktu InterCity była odpowiedzią na otwarcie rynku i wejście do gry prywatnego przewoźnika RegioJet a.s. Pomimo tych zabiegów, państwowy przewoźnik ostatecznie przegrał zaciętą rywalizację i ustąpił miejsca na rynku dynamicznie rozwijającemu się konkurentowi. W dniu 18 stycznia 2016 roku wszystkie pociągi kategorii InterCity zostały wykreślone z rozkładu jazdy. Niespodziewana likwidacja sieci IC odbywa się w cieniu kontrowersji. Państwowy przewoźnik oskarżany był o nieuczciwą konkurencję, poprzez pokrywanie strat w funkcjonowaniu pociągów InterCity z innych źródeł.

W grudniu tego samego roku marka IC powraca na słowackie tory, początkowo w liczbie dwóch par pociągów relacji Bratysława - Koszyce.